Ofiary w sutannach - wywiad z Moniką Całkiewicz i Małgorzatą Błaszczuk

   Zmowa milczenia, niewygodne fakty. Zbrodnie, o których mieliśmy nie usłyszeć. Sprawy kryminalne po 1989 roku, w których ofiarami byli księża. Typowe tylko z pozoru. Morderstwa z zemsty, powiązane z działalnością przestępczą, niektóre z wątkiem seksualnym w tle. Krzywda ofiary miesza się w nich z winą – autorytet duchownego zostaje zderzony z bezlitosnymi faktami. Co było głównym motywem? Jakie tajemnice ukrywali zamordowani księża? Kim są sprawcy tych morderstw? Z Moniką Całkiewicz i Małgorzatą Błaszczuk, autorkami książki „Ofiary w sutannach”, rozmawia Karina Caban.

Rzeź Woli. Zbrodnia nierozliczona (Piotr Gursztyn)

   Na wieść o wybuchu Powstania Warszawskiego Adolf Hitler wydał rozkaz zniszczenia Warszawy i wymordowania jej ludności. Mówił on wprost, że każdego mieszkańca należy zabić, nie wolno przy tym brać żadnych jeńców, a Warszawa musi zostać zniszczona, aby w ten sposób stać się przerażającym przykładem dla innych europejskich miast, że nie należy podnosić ręki na Trzecią Rzeszę. W ten oto sposób rozpoczęła się jedna z największych niemieckich zbrodni wojennych, popełnionych w czasie drugiej wojny światowej na ziemiach Polski. Piotr Gursztyn w książce „Rzeź Woli. Zbrodnia nierozliczona” powraca do tych tragicznych wydarzeń, ukazując ich tragiczny przebieg.

Krystyna Skarbek. Wciąż tajemnicza agentka (Jan Henryk Larecki)

   Przez wielu uznawana jest dziś za jedną z najlepszych kobiet-szpiegów z czasów drugiej wojny światowej. Jej życie, pełne niebezpiecznych misji i płomiennych romansów, to idealny materiał na filmowy przebój. Była odważna, bezkompromisowa, zabójczo niebezpieczna i przede wszystkim bardzo zagadkowa. Jej tragiczna, przedwczesna śmierć nie tylko wciąż wzbudza wiele kontrowersji, ale także prowokuje pytania. Odpowiedzi na nie próbuje znaleźć Jan Henryk Larecki w książce „Krystyna Skarbek. Wciąż tajemnicza agentka”. Przedstawiając biografię tej niezwykłej Polki, autor wypełnia wiele białych plam oraz ujawnia nieznane dotąd epizody z jej burzliwego życia.

Za murami Broadmoor. Najsłynniejszy szpital psychiatryczny na świecie (Jonathan Levi, Emma French)

   Niewiele miejsc na świecie budzi równie przerażające skojarzenia. W słynnym angielskim Broadmoor, od przeszło stu pięćdziesięciu lat przebywają najbardziej brutalni, najgroźniejsi przestępcy Wielkiej Brytanii. Sprawcy wstrząsających zbrodni, seryjni zabójcy, psychopaci. I nawet w zamknięciu wciąż są bardzo groźni. Nikt ze szpitalnego personelu nie mógł w tym miejscu czuć się bezpieczny. Dziennikarz telewizyjny Jonathan Levi i doktor Emma French w książce „Za murami Broadmoor. Najsłynniejszy szpital psychiatryczny na świecie” ujawniają pilnie strzeżone tajemnice jednego z najsłynniejszych brytyjskich ściśle strzeżonych szpitali psychiatrycznych.

Akcja specjalna „Wisła” (Jan Pisuliński)

   Po zakończeniu drugiej wojny światowej polskie władze komunistyczne rozpoczęły w południowo wschodnim rejonie kraju „Akcję Wisła”. Jej celem było ostateczne, fizyczne zlikwidowanie UPA. Jednocześnie przeprowadzono przesiedlenia tamtejszej ludności ukraińskiej oraz rodzin mieszanych na Ziemie Odzyskane. Operacja ta wówczas uznawana była za konieczność. Dziś budzi duże kontrowersje, a zdania na jej temat są mocno podzielone. Książka „Akcja Specjalna Wisła” profesora Jana Pisulińskiego jest monumentalną monografią poświęconą jednemu z najbardziej kontrowersyjnych wydarzeń w powojennej historii Polski.

Tkanina z Bayeux. Opowieść wysnuta (Michael Lewis, David Musgrove)

   Tkanina ta przetrwała już wiele lat. Z pewnością jest jedną z piękniejszych form, w jakich można przekazać ważną wiedzę. Na materiale zobrazowano rok 1066, w którym miała miejsca bitwa pod Hastings z udziałem zwycięzcy, Wilhelma I Zdobywcy. Widać na nim również klęskę anglosaskiego króla Harolda II, umierającego od gradu strzał konnicy wroga. Książka „Tkanina z Bayeux. Opowieść wysnuta” Michaela Lewisa i Davida Musgrove’a w sposób niezwykle interesujący opowiada historię intryg politycznych, skrajnej przemocy, a nawet odważnej nagości, nie zapominając także o przedstawieniu kontekstu tego pięknego i dramatycznego dzieła.

Zbrodnia w życiu społecznym Europy XIX wieku (Tadeusz Czekalski)

   XIX wiek przyniósł niezwykłe zainteresowanie zbrodnią, przenikające nie tylko grono uczonych i badaczy, ale również budzące ekscytacje znaczącej części społeczeństwa. Zmiany, które wówczas nastąpiły, ukształtowały współczesne postrzeganie zbrodni. Zupełnie nowy sposób myślenia oznaczał, że samo schwytanie sprawcy stanowiło zaledwie preludium do zbadania okoliczności popełnionego przestępstwa, a także zrozumienia motywów sprawcy, odnalezienia współwinnych oraz próby wymierzenia sprawiedliwych kar dla zbrodniarzy. Tadeusz Czekalski w książce „Zbrodnia w życiu społecznym Europy XIX wieku” próbuje odpowiedzieć na pytanie: dlaczego największe zbrodnie kryminalne do dziś budzą fascynację.

Dymy nad Gdańskiem. Agonia Prus Zachodnich (Leszek Adamczewski)

   Druga wojna światowa zaczęła się na Pomorzu Gdańskim i tu się skończyła, bo obóz koncentracyjny Stutthof Armia Czerwona wyzwoliła dopiero dwa dni po kapitulacji Trzeciej Rzeszy. W „Dymach nad Gdańskiem” Leszek Adamczewski przedstawia kilkadziesiąt sensacyjnych epizodów z dziejów prowincji Danzig-Westpreussen (Gdańsk-Prusy Zachodnie). Opisuje, jak naprawdę wyglądały wydarzenia „krwawej niedzieli” w Bydgoszczy i „produkcja” mydła z ludzkiego tłuszczu, przedstawia próbę zamachu na pociąg Adolfa Hitlera i tragiczny los reżysera filmu „Titanic”, odwiedza poligon broni V-2 w Borach Tucholskich i gigantyczną fabrykę zbrojeniową na przedmieściach Bydgoszczy, śledzi wojenne losy pomorskich skarbów kultury i ze szczątków informacji odtwarza tragiczny epizod z portu na Oksywiu w Gdyni z 9 października 1943 roku.

Ekspedycja sir Johna Franklina na HMS Erebus i HMS Terror. Zaginieni i odnalezieni

   Dowodzona przez sir Johna Franklina ekspedycja do Arktyki w 1845 roku była największą i najlepiej wyposażoną wyprawą, jaką Wielka Brytania wysłała na północ. A mimo to zakończyła się dla jej uczestników tragicznie. Śmierć 129 członków załogi była tragedią, która odcisnęła głębokie piętno na wiktoriańskiej wyobraźni. Znalazło to swój wyraz nie tylko w sztuce i muzyce, ale również w wielu mitach i legendach związanych ze słynną ekspedycją. Gillian Hutchinson w książce „Ekspedycja sir Johna Franklina na HMS Erebus i HMS Terror. Zaginieni i odnalezieni” próbuje odpowiedzieć na pytanie, co tak naprawdę wydarzyło się podczas tej wyprawy.

Mord rytualny? Kulisy zabójstwa Bohdana Piaseckiego

   Porwanie i późniejsza śmierć 15-letniego Bohdana Piaseckiego w roku 1957 do dziś uchodzi za jedną z najbardziej tajemniczych polskich zbrodni. Przez kolejne dekady powstało mnóstwo teorii – mniej lub bardziej prawdopodobnych. O zamordowanie chłopca podejrzewano zarówno agentów SB, jak i Żydów. Sprawców nigdy nie ustalono, śledztwo zamknięto a sprawa oficjalnie pozostała niewyjaśniona. Jednak profesor Peter Raina twierdzi, że nie tylko zna odpowiedź na pytanie, kto dokonał tego zabójstwa, ale także dlaczego. Wstrząsające szczegóły tej historii przedstawił w książce „Mord rytualny? Kulisy zabójstwa Bohdana Piaseckiego”.

Masakra w Oradour-sur-Glane

   10 czerwca 1944 roku, w niewielkiej francuskiej wsi Oradour-sur-Glane, Druga Dywizja Pancerna SS „Das Reich” popełniła jedną z największych i zbrodni wojennej na terenie okupowanej przez III Rzeszę Europy Zachodniej. W ciągu kilku godzin bezlitośni SS-mani wymordowali niemal wszystkich mieszkańców, a całą wieś doszczętnie spalili. Tylko kilku osobom udało się uratować. Ślady tej bestialskiej zbrodni są tam widoczne do dziś. Jednak sam powód dokonania masakry nadal owiany jest tajemnicą, a pytań zdaje się być więcej niż odpowiedzi.

    Dlaczego SS-mani zdecydowali się unicestwić całą wieś, zabijając prawie siedmiuset jej mieszkańców? Historycy wciąż spierają się na ten temat. Czy była to zemsta za porwanie i zabicie niemieckiego oficera? Odwet za działania francuskiego ruchu oporu? Pomoc mieszkańców udzielona partyzantom? A może fatalna w skutkach pomyłka? Pojawił się także zupełnie inny powód, który miał zostać pominięty w oficjalnych opracowaniach. Czy tragedia mieszkańców wsi Oradour-sur-Glane mogła mieć związek z niezwykle cennym ładunkiem, który SS-mani próbowali w tajemnicy wywieźć z Langwedocji?

Ostatni pojedynek. Zbrodnia, skandal i sąd boży w średniowiecznej Francji (Eric Jager)

   Przyjaźń pomiędzy rycerzami, która przerodziła się w otwartą wrogość. Miłość do żony wystawiona na ciężką próbę. Zbrodnia zrodzona z pożądania. Skandal, który wstrząsnął pogrążoną w chaosie średniowieczną Francją. I sroga zemsta domagająca się krwi. Oskarżenie o gwałt doprowadziło do starcia na śmierć i życie. Jego wynik miał zadecydować nie tylko o odzyskaniu honoru, ale także o dalszym losie zhańbionej kobiety. Eric Jager w książce „Ostatni pojedynek. Zbrodnia, skandal i sąd boży w średniowiecznej Francji” przedstawia prawdziwą historię ostatniego sądu bożego, który przeszedł do legendy...