niedziela, 9 października 2022

Zbrodnia mormonów – masakra w Mountain Meadow

   Uważali, że tylko ich Kościół jest tym prawdziwym. Twierdzili, że tylko ich Biblia głosi prawdziwe słowo Boże. Przekonywali, że tak jak opisywał to Stary Testament – jedyny i wszechmogący Bóg porozumiewał się z nimi za pomocą żyjącego proroka, którego słowa były dla nich najważniejszym drogowskazem. Popełnianie grzechów traktowali niczym najcięższą zbrodnię. Kierowani przez fanatycznego przywódcę, stworzyli swoje własne zasady i kontrowersyjne normy społeczne. Te jednak szybko spotkały się z nieskrywaną wrogością nie tylko większości amerykańskiego społeczeństwa, w którym żyli, ale również ówczesnych władz USA.


   Choć sami bardzo wiele wycierpieli – doświadczając ze strony swoich przeciwników zarówno jawnej pogardy, jak i brutalnych prześladowań – Mormoni twierdzili, że zawsze przebaczają swoim wrogom. Na zło mieli odpowiadać czystym dobrem. Na krzywdę – szczerym miłosierdziem. A mimo to w drugiej połowie XIX wieku niektórzy z nich dopuścili się zbrodni tak strasznej, że jeszcze przez długie dziesięciolecia zwykli Amerykanie zadawali sobie pytanie – jak to w ogóle możliwe, że tak bardzo religijni Mormoni zdolni byli do popełnienia takiego czynu.

   W zaplanowanym z zimną krwią ataku na karawanę amerykańskich kolonistów – do którego doszło w miejscu zwanym Mountain Meadow w stanie Utah – życie straciło ponad 120 osób, w tym wiele dzieci i kobiet. Rzeź całych rodzin wędrujących na Zachód w poszukiwaniu lepszego życia odbiła się głośnym echem w całym kraju – wywołując interwencję armii Stanów Zjednoczonych, zwaną później „Wojną w Utah”. Choć od samego początku nikt nie miał wątpliwości, kto dopuścił się tej okrutnej zbrodni – Mormoni przez ponad 150 lat próbowali zrzucić odpowiedzialność za masakrę na niewinnych Indian z plemienia Pajutów.

wtorek, 4 października 2022

Iwan Groźny. Krwawy twórca carstwa rosyjskiego (Henri Troyat)

   Iwan IV Groźny uznawany jest dziś za jednego z najbardziej kontrowersyjnych carów Rosji. Choć był zdolnym politykiem, który pragnął zjednoczyć ziemie swoich przodków, przeszedł do historii jako krwawy tyran i despota. Wybitny francuski historyk i biograf w swojej książce „Iwan Groźny. Krwawy twórca carstwa rosyjskiego” ukazuje legendarnego władcę jako bezwzględnego potwora w ludzkiej skórze, a także owładniętego strachem paranoika, który nie wahał się uśmiercać nawet członków własnej rodziny. Autor ożywia mroczną postać, a wokół niej cały zgiełk bitew, barbarzyński przepych dworu oraz mroczną atmosferę izb tortur.

piątek, 30 września 2022

Alfabet zbrodni. Wyroki śmierci wykonane w Polsce po 1945 roku (Jerzy Kirzyński)

   Kara śmierci towarzyszy ludzkości od zarania dziejów. Przez tysiące lat była wymierzana we wszystkich epokach i społecznościach. Przybierała różne formy, czasami niezwykle wymyślne. W historii polskich zbrodni, popełnionych już po zakończeniu drugiej wojny światowej wielu groźnych przestępców swoje straciło życie w majestacie prawa. Niektórzy z nich trafili na czołówki gazet, także po swojej śmierci. Jerzy Kirzyński zebrał wszystkie te przypadki w jedną całość, a książce „Alfabet zbrodni. Wyroki śmierci wykonane w Polsce po 1945 roku” prezentuje sylwetki każdego ze zbrodniarzy. 

środa, 7 września 2022

Bunt na Bounty. Historia prawdziwa (Caroline Alexander)

   28 kwietnia 1789 roku na pokładzie niewielkiego żaglowca HMS „Bounty”, który półtora roku wcześniej wyruszył z misją transportową na południowy Pacyfik, doszło do rebelii. Załoga przejęła kontrolę nad okrętem, zmuszając jego dowódcę okrętu i wiernych mu marynarzy do opuszczenia jednostki. Caroline Alexander w książce „Bunt na Bounty. Historia prawdziwa” przedstawia fascynującą opowieść o legendarnym epizodzie z dziejów Wielkiej Brytanii. Prezentując szczegóły owianej tajemnicą rebelii na drugim końcu świata, przedstawia te wydarzenia w nowym świetle, demaskując wszystkie mity, jakie narosły wokół tej historii przez ponad dwa stulecia.

Morderca znad Green River (Ann Rule)

   W latach 80. ubiegłego wieku Gary Ridgway w okolicach Seattle w bestialski sposób pozbawił życia 49 kobiet, choć policja twierdziła, że mogło być ich nawet dwukrotnie więcej. Jak to możliwe, że przez tyle lat był nieuchwytny? Dlaczego wymykał się policji, która cały czas miała go w zasięgu wzroku? Jakie odrażające tajemnice skrywał jego zbrodniczy umysł? I przede wszystkim: kim były jego ofiary, dlaczego właśnie one stały się łatwym łupem dla nieuchwytnego zabójcy? Ann Rule w książce „Morderca znad Green River” drobiazgowo opisuje dwie dekady pościgu za najbardziej zachłannym mordercą, jakiego znała Ameryka. A ponadto po raz kolejny przekonuje się, że bestia jest tuż obok niej...

piątek, 19 sierpnia 2022

Ofiary w sutannach - wywiad z Moniką Całkiewicz i Małgorzatą Błaszczuk

   Zmowa milczenia, niewygodne fakty. Zbrodnie, o których mieliśmy nie usłyszeć. Sprawy kryminalne po 1989 roku, w których ofiarami byli księża. Typowe tylko z pozoru. Morderstwa z zemsty, powiązane z działalnością przestępczą, niektóre z wątkiem seksualnym w tle. Krzywda ofiary miesza się w nich z winą – autorytet duchownego zostaje zderzony z bezlitosnymi faktami. Co było głównym motywem? Jakie tajemnice ukrywali zamordowani księża? Kim są sprawcy tych morderstw? Z Moniką Całkiewicz i Małgorzatą Błaszczuk, autorkami książki „Ofiary w sutannach”, rozmawia Karina Caban.



piątek, 29 lipca 2022

Rzeź Woli. Zbrodnia nierozliczona (Piotr Gursztyn)

   Na wieść o wybuchu Powstania Warszawskiego Adolf Hitler wydał rozkaz zniszczenia Warszawy i wymordowania jej ludności. Mówił on wprost, że każdego mieszkańca należy zabić, nie wolno przy tym brać żadnych jeńców, a Warszawa musi zostać zniszczona, aby w ten sposób stać się przerażającym przykładem dla innych europejskich miast, że nie należy podnosić ręki na Trzecią Rzeszę. W ten oto sposób rozpoczęła się jedna z największych niemieckich zbrodni wojennych, popełnionych w czasie drugiej wojny światowej na ziemiach Polski. Piotr Gursztyn w książce „Rzeź Woli. Zbrodnia nierozliczona” powraca do tych tragicznych wydarzeń, ukazując ich tragiczny przebieg.

czwartek, 28 lipca 2022

Krystyna Skarbek. Wciąż tajemnicza agentka (Jan Henryk Larecki)

   Przez wielu uznawana jest dziś za jedną z najlepszych kobiet-szpiegów z czasów drugiej wojny światowej. Jej życie, pełne niebezpiecznych misji i płomiennych romansów, to idealny materiał na filmowy przebój. Była odważna, bezkompromisowa, zabójczo niebezpieczna i przede wszystkim bardzo zagadkowa. Jej tragiczna, przedwczesna śmierć nie tylko wciąż wzbudza wiele kontrowersji, ale także prowokuje pytania. Odpowiedzi na nie próbuje znaleźć Jan Henryk Larecki w książce „Krystyna Skarbek. Wciąż tajemnicza agentka”. Przedstawiając biografię tej niezwykłej Polki, autor wypełnia wiele białych plam oraz ujawnia nieznane dotąd epizody z jej burzliwego życia.

niedziela, 26 czerwca 2022

Za murami Broadmoor. Najsłynniejszy szpital psychiatryczny na świecie (Jonathan Levi, Emma French)

   Niewiele miejsc na świecie budzi równie przerażające skojarzenia. W słynnym angielskim Broadmoor, od przeszło stu pięćdziesięciu lat przebywają najbardziej brutalni, najgroźniejsi przestępcy Wielkiej Brytanii. Sprawcy wstrząsających zbrodni, seryjni zabójcy, psychopaci. I nawet w zamknięciu wciąż są bardzo groźni. Nikt ze szpitalnego personelu nie mógł w tym miejscu czuć się bezpieczny. Dziennikarz telewizyjny Jonathan Levi i doktor Emma French w książce „Za murami Broadmoor. Najsłynniejszy szpital psychiatryczny na świecie” ujawniają pilnie strzeżone tajemnice jednego z najsłynniejszych brytyjskich ściśle strzeżonych szpitali psychiatrycznych.


czwartek, 23 czerwca 2022

Akcja specjalna „Wisła” (Jan Pisuliński)

   Po zakończeniu drugiej wojny światowej polskie władze komunistyczne rozpoczęły w południowo wschodnim rejonie kraju „Akcję Wisła”. Jej celem było ostateczne, fizyczne zlikwidowanie UPA. Jednocześnie przeprowadzono przesiedlenia tamtejszej ludności ukraińskiej oraz rodzin mieszanych na Ziemie Odzyskane. Operacja ta wówczas uznawana była za konieczność. Dziś budzi duże kontrowersje, a zdania na jej temat są mocno podzielone. Książka „Akcja Specjalna Wisła” profesora Jana Pisulińskiego jest monumentalną monografią poświęconą jednemu z najbardziej kontrowersyjnych wydarzeń w powojennej historii Polski.

poniedziałek, 23 maja 2022

Tkanina z Bayeux. Opowieść wysnuta (Michael Lewis, David Musgrove)

   Tkanina ta przetrwała już wiele lat. Z pewnością jest jedną z piękniejszych form, w jakich można przekazać ważną wiedzę. Na materiale zobrazowano rok 1066, w którym miała miejsca bitwa pod Hastings z udziałem zwycięzcy, Wilhelma I Zdobywcy. Widać na nim również klęskę anglosaskiego króla Harolda II, umierającego od gradu strzał konnicy wroga. Książka „Tkanina z Bayeux. Opowieść wysnuta” Michaela Lewisa i Davida Musgrove’a w sposób niezwykle interesujący opowiada historię intryg politycznych, skrajnej przemocy, a nawet odważnej nagości, nie zapominając także o przedstawieniu kontekstu tego pięknego i dramatycznego dzieła.

sobota, 21 maja 2022

Zbrodnia w życiu społecznym Europy XIX wieku (Tadeusz Czekalski)

   XIX wiek przyniósł niezwykłe zainteresowanie zbrodnią, przenikające nie tylko grono uczonych i badaczy, ale również budzące ekscytacje znaczącej części społeczeństwa. Zmiany, które wówczas nastąpiły, ukształtowały współczesne postrzeganie zbrodni. Zupełnie nowy sposób myślenia oznaczał, że samo schwytanie sprawcy stanowiło zaledwie preludium do zbadania okoliczności popełnionego przestępstwa, a także zrozumienia motywów sprawcy, odnalezienia współwinnych oraz próby wymierzenia sprawiedliwych kar dla zbrodniarzy. Tadeusz Czekalski w książce „Zbrodnia w życiu społecznym Europy XIX wieku” próbuje odpowiedzieć na pytanie: dlaczego największe zbrodnie kryminalne do dziś budzą fascynację.

czwartek, 28 kwietnia 2022

Dymy nad Gdańskiem. Agonia Prus Zachodnich (Leszek Adamczewski)

   Druga wojna światowa zaczęła się na Pomorzu Gdańskim i tu się skończyła, bo obóz koncentracyjny Stutthof Armia Czerwona wyzwoliła dopiero dwa dni po kapitulacji Trzeciej Rzeszy. W „Dymach nad Gdańskiem” Leszek Adamczewski przedstawia kilkadziesiąt sensacyjnych epizodów z dziejów prowincji Danzig-Westpreussen (Gdańsk-Prusy Zachodnie). Opisuje, jak naprawdę wyglądały wydarzenia „krwawej niedzieli” w Bydgoszczy i „produkcja” mydła z ludzkiego tłuszczu, przedstawia próbę zamachu na pociąg Adolfa Hitlera i tragiczny los reżysera filmu „Titanic”, odwiedza poligon broni V-2 w Borach Tucholskich i gigantyczną fabrykę zbrojeniową na przedmieściach Bydgoszczy, śledzi wojenne losy pomorskich skarbów kultury i ze szczątków informacji odtwarza tragiczny epizod z portu na Oksywiu w Gdyni z 9 października 1943 roku.



poniedziałek, 18 kwietnia 2022

Ekspedycja sir Johna Franklina na HMS Erebus i HMS Terror. Zaginieni i odnalezieni

   Dowodzona przez sir Johna Franklina ekspedycja do Arktyki w 1845 roku była największą i najlepiej wyposażoną wyprawą, jaką Wielka Brytania wysłała na północ. A mimo to zakończyła się dla jej uczestników tragicznie. Śmierć 129 członków załogi była tragedią, która odcisnęła głębokie piętno na wiktoriańskiej wyobraźni. Znalazło to swój wyraz nie tylko w sztuce i muzyce, ale również w wielu mitach i legendach związanych ze słynną ekspedycją. Gillian Hutchinson w książce „Ekspedycja sir Johna Franklina na HMS Erebus i HMS Terror. Zaginieni i odnalezieni” próbuje odpowiedzieć na pytanie, co tak naprawdę wydarzyło się podczas tej wyprawy.

czwartek, 14 kwietnia 2022

Mord rytualny? Kulisy zabójstwa Bohdana Piaseckiego

   Porwanie i późniejsza śmierć 15-letniego Bohdana Piaseckiego w roku 1957 do dziś uchodzi za jedną z najbardziej tajemniczych polskich zbrodni. Przez kolejne dekady powstało mnóstwo teorii – mniej lub bardziej prawdopodobnych. O zamordowanie chłopca podejrzewano zarówno agentów SB, jak i Żydów. Sprawców nigdy nie ustalono, śledztwo zamknięto a sprawa oficjalnie pozostała niewyjaśniona. Jednak profesor Peter Raina twierdzi, że nie tylko zna odpowiedź na pytanie, kto dokonał tego zabójstwa, ale także dlaczego. Wstrząsające szczegóły tej historii przedstawił w książce „Mord rytualny? Kulisy zabójstwa Bohdana Piaseckiego”.

niedziela, 13 marca 2022

Masakra w Oradour-sur-Glane

   10 czerwca 1944 roku, w niewielkiej francuskiej wsi Oradour-sur-Glane, Druga Dywizja Pancerna SS „Das Reich” popełniła jedną z największych i zbrodni wojennej na terenie okupowanej przez III Rzeszę Europy Zachodniej. W ciągu kilku godzin bezlitośni SS-mani wymordowali niemal wszystkich mieszkańców, a całą wieś doszczętnie spalili. Tylko kilku osobom udało się uratować. Ślady tej bestialskiej zbrodni są tam widoczne do dziś. Jednak sam powód dokonania masakry nadal owiany jest tajemnicą, a pytań zdaje się być więcej niż odpowiedzi.

    Dlaczego SS-mani zdecydowali się unicestwić całą wieś, zabijając prawie siedmiuset jej mieszkańców? Historycy wciąż spierają się na ten temat. Czy była to zemsta za porwanie i zabicie niemieckiego oficera? Odwet za działania francuskiego ruchu oporu? Pomoc mieszkańców udzielona partyzantom? A może fatalna w skutkach pomyłka? Pojawił się także zupełnie inny powód, który miał zostać pominięty w oficjalnych opracowaniach. Czy tragedia mieszkańców wsi Oradour-sur-Glane mogła mieć związek z niezwykle cennym ładunkiem, który SS-mani próbowali w tajemnicy wywieźć z Langwedocji?

sobota, 12 marca 2022

Ostatni pojedynek. Zbrodnia, skandal i sąd boży w średniowiecznej Francji (Eric Jager)

   Przyjaźń pomiędzy rycerzami, która przerodziła się w otwartą wrogość. Miłość do żony wystawiona na ciężką próbę. Zbrodnia zrodzona z pożądania. Skandal, który wstrząsnął pogrążoną w chaosie średniowieczną Francją. I sroga zemsta domagająca się krwi. Oskarżenie o gwałt doprowadziło do starcia na śmierć i życie. Jego wynik miał zadecydować nie tylko o odzyskaniu honoru, ale także o dalszym losie zhańbionej kobiety. Eric Jager w książce „Ostatni pojedynek. Zbrodnia, skandal i sąd boży w średniowiecznej Francji” przedstawia prawdziwą historię ostatniego sądu bożego, który przeszedł do legendy...

czwartek, 10 marca 2022

Pompeje. Życie rzymskiego miasta (Mary Beard)

   Ruiny Pompejów, starożytnego miasta, które zostało zniszczone przez wybuch Wezuwiusza w 79 roku, są najlepszym świadectwem codziennego życia w cesarstwie rzymskim. Od spraw tych najbardziej intymnych po całkiem publiczne, od kuchni po religię i poziom wykształcenia. Mary Heard w książce „Pompeje. Życie rzymskiego miasta” budzi je na nowo dożycia i odsłania wiele tajemnic, które zostały pogrzebane w wulkanicznym pyle. Przygląda się również wielu mitom, z którymi się rozprawia. Na podstawie niezwykłych odkryć archeologicznych opowiada o tym, co działo się w Pompejach zanim doszło do słynnej katastrofy…

poniedziałek, 14 lutego 2022

Las Katyński w latach 1940-1943 (Jolanta Adamska)

   Las katyński, z uwagi na znajdujące się na jego terenie zbiorowe mogiły zamordowanych wiosną 1940 roku przez NKWD polskich obywateli, stał się dla Polaków miejscem narodowej pamięci. Jest również tragicznym symbolem tych najbardziej wstrząsających i bolesnych wydarzeń w naszej historii. Historyk Jolanta Adamska w swojej najnowszej książce „Las Katyński w latach 1940-1943” opisuje miejsce, które stało się milczącym świadkiem zbrodni katyńskiej - odkrywając przy tym wiele nieznanych i nigdzie niepublikowanych wcześniej szczegółów tej przerażającej zbrodni.

wtorek, 8 lutego 2022

Anarchia. Niepowstrzymany rozkwit Brytyjskiej Kompanii Wschodnioindyjskiej - William Dalrymple


   
Wbrew temu, co można sobie dzisiaj pomyśleć, wielkie i wpływowe korporacje nie są wynalazkiem współczesnym. Koncepcja pojedynczej organizacji nastawionej głównie na zysk zrodziła się w głowach Anglików już kilkaset lat wcześniej. Brytyjska Kompania Wschodnioindyjska była całkowicie prywatną instytucją handlową, która opanowała cały subkontynent. Posiadała administrację oraz własną armię. Podbijała całe kraje i prowadziła wojny. W czasie swojego rozkwitu była ona największą firmą świata. William Dalrymple w książce „Anarchia. Niepowstrzymany rozkwit Brytyjskiej Kompanii Wschodnioindyjskiej” kreśli historię powstania organizacji, która odcisnęła swoje piętno na życiu milionów ludzi.


środa, 5 stycznia 2022

Pornokracja - haniebne lata papiestwa


   W pierwszych latach X wieku rozpoczął się najbardziej haniebny okres w długiej historii Watykanu. Przez blisko sześć dekad kolejni papieże byli tylko posłusznymi marionetkami w rękach dwóch groźnych i przebiegłych kobiet, pochodzących z arystokratycznego rodu. Teodora i jej córka Marozja zyskały wówczas złą sławę największych nierządnic Rzymu, które gotowe były na wszystko, aby tylko zaspokoić swoje własne ambicje. Nigdy wcześniej i nigdy później kobiety nie miały tak wielkiej władzy w Kościele. Każdego, kto stanął na ich drodze czekała śmierć.


   Najpierw Teodora, a później jej córka Marozja nie tylko decydowały o wyborze kolejnych papieży, ale także o ich późniejszej detronizacji. Zwykle kończyła się ona nagłym zgonem nieposłusznych im ojców świętych. Obie były kochankami papieży, a nawet rodziły im dzieci, które później same siadały na papieskim tronie. Lata ich haniebnych rządów przeszły do historii Kościoła jako „saeculum obscurum” – ciemne stulecie. Dziś czas ten nazywany jest także okresem pornokracji, czyli epoką, w której Watykanem rządziły ladacznice.