Hess. Fanatyczny wyznawca - Pierre Servent

   

   Rudolf Hess to bez wątpienia jedna z najbardziej zagadkowych postaci XX wieku. Jego samotny lot do Szkocji w 1941 roku, z propozycją zakończenia wojny, do dziś pozostaje największą tajemnicą drugiej wojny światowej. Prawie pół wieku spędził w zamknięciu, z czego ostatnich 21 lat jako samotny więzień, będący ostatnim reliktem dawno minionej epoki – do końca swoich dni pozostając wierny Hitlerowi. Francuski historyk Pierre Servent w książce „Hess. Fanatyczny wyznawca” przedstawił biografię zastępcy Führera, po raz pierwszy opierając się na niepublikowanych nigdy wcześniej odtajnionych dokumentach.

   Był niemal idealnym narodowym socjalistą i jednym z pierwszych towarzyszy walki Aldolfa Hitlera, który ufał mu bezgranicznie. Podobnie jak niemieckie społeczeństwo, dla którego Rudolf Hess był sumieniem partii NSDAP. Nazywano go nazistą numer 3, a sam Hitler wyznaczył go jednym ze swoich ewentualnych następców – zaraz po Hermannie Göringu. Pozycja Hessa wydawała się być niezwykle silna i niczym nie zagrożona. Wszystko zmieniło się jednak w sobotę 10 maja 1941 roku, kiedy Rudolf Hess w tajemnicy odleciał do Szkocji.

Rudolf Hess do końca swoich dni pozostał wierny
Adolfowi Hitlerowi. Czy łączyła ich tylko przyjaźń?

   Zamierzał przedstawić Brytyjczykom plan zawarcia sojuszu pomiędzy Wielką Brytanią a Trzecią Rzeszą, która właśnie przymierzała się do ataku na ZSRR. Czy był to tylko przejaw jego szaleństwa? A może wyrafinowany plan odwrócenia losów wojny – co więcej, wykonany w porozumieniu z samym Adolfem Hitlerem? Zdania historyk do dziś są podzielone, a dziwne zachowanie Brytyjczyków od kilkudziesięciu lat sprzyja powstawaniu niezliczonych teorii spiskowych. Pierre Servent w swojej książce „Hess. Fanatyczny wyznawca” (Wydawnictwo Pruszyński i S-ka), którą nabyć można w popularnej księgarni internetowej TaniaKsiazka.pl postanowił raz na zawsze uciąć wszelkie spekulacje związane nie tylko z tym najbardziej tajemniczym lotem XX wieku, ale również z całym życiem zastępcy Hitlera.

   Zwykle przy tego typu biografiach można mieć dość sporo wątpliwości, czy ich treść będzie obiektywnym przedstawieniem historii życia jednego z nazistowskich dygnitarzy. Często zdarza się, że autorzy snują własną wizję opisywanych wydarzeń, starając się przy tym kolejne fragmenty układanki podporządkować z góry ustalonej tezie. Tym razem do ręki czytelników trafia biografia, która jako jedna z nielicznych daleko jest do stronniczości. Pierre Servent ostrożnie dobiera słowa. Nie sili się na lekkomyślne domysły czy przypuszczenia. Jeśli przedstawia już swoją własną interpretacje jakiegoś zagadnienia – to jest ono bardzo mocno podparte materiałem źródłowym. 

   W bardzo ciekawy sposób rozprawia się z wieloma mitami i legendami dotyczącymi Rudolfa Hessa. Dodatkowo niektóre z nich próbuje nawet wytłumaczyć, przedstawiając ich genezę. Ile prawdy jest w plotkach o jego homoseksualizmie i ewentualnym związku miłosnym z wodzem Trzeciej Rzeszy?  Kto komu tak naprawdę podyktował „Mein Kampf”? Czy w więzieniu Spandau przebywał jego sobowtór? Czy jego śmierć mogła być wynikiem zaplanowanego z zimną krwią morderstwa? Jeśli tak, to kto odniósłby na niej największe korzyści? Na te i na wiele innych pytań próbuje w swojej książce odpowiedzieć autor. Jednak skupia się on głównie na locie Hessa do Anglii oraz na jego późniejszym uwięzieniu. 

 

Hess podczas pobytu w Norymberdze zachowywał się
bardzo dziwnie. Zrodziło to wiele teorii o tym, że
Anglicy do Niemiec wysłali jego sobowtóra.

 Nie goni przy tym za tanią sensacją, co w przypadku książek poświęconych Hessowi stało się w ostatnich latach prawdziwą plagą. Można śmiało powiedzieć, że po raz pierwszy do rąk czytelników trafia wiarygodna biografia Hessa będąca typową pracą naukową, a nie sensacyjną, popularnonaukową powiastką. Trzeba jednocześnie mocno zaznaczyć, że Servent dokonał tutaj rzeczy trudnej i dość rzadko ostatnio spotykanej w podobnych książkach – swoją narrację prowadzi on w sposób niewiarygodnie lekki. Prosty język sprawia, że całość dobrze się czyta. Przypisy zostały ograniczone do niezbędnego minimum. Brak jest także nadmiernego cytowania nic nie wnoszących źródeł, co czasami bywa prawdziwym utrapieniem czytelników nie będących z zawodu historykami. To wielki plus książki „Hess. Fanatyczny wyznawca” oraz zdecydowana zachęta do sięgnięcia po ten tytuł.

   Kolejną zaletą jest dość szczegółowo przedstawiony portret psychologiczny Hessa. Jest to o tyle ciekawe, że główny bohater tej biografii sam w sobie stanowi do dziś wielką zagadkę, nad której rozwiązaniem od lat głowi się wielu badaczy. Choć napisano o nim już wiele, to im więcej o Hessie wiadomo – tym więcej pytań pojawia się w związku z jego życiorysem. Był on przecież zbiorem skrajnych przeciwności. Jednocześnie romantykiem i fanatykiem. Ugodowym i porywczym człowiekiem. Z jednej strony silnym mężczyzną, a z drugiej niewyobrażalnym hipochondrykiem, uskarżającym się na każdy najmniejszy ból. Twardo stąpającym po ziemi racjonalistą, ale w tym samym czasie wszystkich podejrzewał o spiski i chęć jego zamordowania. 

   Między innymi z tych powodów Rudolf Hess nazywany jest przez Serventa „ostatnią zagadką Trzeciej Rzeszy”. Można śmiało powiedzieć, że podjęta przez niego próba sportretowania zastępcy Hitlera powiodła się w sposób nie pozostawiający wątpliwości. Dzięki temu czytelnicy będą mieli okazję poznać obraz człowieka nietuzinkowego, nie do końca pasującego do roli, jaka wyznaczyła mu jego własna ojczyzna. Gdyby Hess urodził się kilkadziesiąt lat później, zapewne zostałby wrażliwym humanistą-ekscentrykiem. Zamiast tego stał się zbrodniarzem wojennym, którego wariacka misja zakończyła się definitywną uratą wolności. Ale czy on sam był szaleńcem, jak przedstawiła to później hitlerowska propaganda? A może Hess stał się tylko pionkiem w grze pomiędzy dwoma wywiadami? Na to pytanie francuski historyk także ma swoją odpowiedź – a cytowane przez niego, nieznane wcześniej dokumenty, zdają się potwierdzać słuszność stawianych przez autora hipotez.

   Pomogły mu w tym nieznane wcześniej dokumenty z brytyjskiego archiwum, które zostały ujawnione w latach 2017-2019. Łącznie ten odtajniony zbiór tworzą 44 teczki. Niektóre dokumenty zawierają kilkanaście stron, inne ponad 150. Większość z nich zawiera bardzo ciekawe materiały, które na wiele aspektów rzucają nowe światło. Autor korzystał również z francuskiego archiwum Ministerstwa Spraw Zagranicznych oraz dokumentacji niemieckiej. I choć książka ta sprawia, że o Hessie można będzie powiedzieć znacznie więcej niż do tej pory, to – jak podkreśla sam autor – bardzo dużo faktów wciąż czeka na odkrycie, a raczej na łaskawe odtajnienie. 

 

Jedno z ostatnich zdjęć Rudolfa Hessa przed jego domniemanym
samobójstwem w więzieniu Spandau. Do dziś nie wszyscy
wierzą w oficjalną przyczynę śmierci zastępcy Hitlera.

   Jak informuje czytelników w swojej książce sam autor, w brytyjskim archiwum wciąż znajdują się trzy zaplombowane teczki. Co zawierają? Czy dzięki nim świat pozna w końcu prawdę o zastępcy Hitlera i jego locie do Szkocji? Na te odpowiedzi przyjdzie nam jeszcze trochę poczekać. Zawartość jednej z teczek – zgodnie z zapewnieniami Anglików – zostanie ujawniona w roku 2032. Drugiej – nie wcześniej niż w roku 2068. Na ostatnią historycy będą musieli poczekać najdłużej, bo aż do roku 2070. Czy wówczas historię Rudolfa Hessa trzeba będzie napisać od nowa? Być może, ale póki co – książka Pierre’a Serventa jeszcze przez długi czas pozostanie najpełniejszą i najlepiej udokumentowaną biografią zastępcy Adolfa Hitlera.

   Od strony wizualnej książka prezentuje się wzorowo. Twarda oprawa sprawia, że biografia nabiera monumentalnego charakteru. Dobrej jakości papier jest przyjemny w dotyku, a to wbrew pozorom jest dość ważne dla wielu czytelników. Dodatkowo strony są szyte, a nie klejone, co gwarantuje dłuższą „żywotność” książki. Nieco bardziej drobiazgowi czytelnicy mogą co prawda poczuć się trochę rozczarowani brakiem dokumentujących treść fotografii. Bardzo popularne stały się wkładki zawierające zdjęcia, często drukowane na śnieżnobiałym papieże kredowym. Tutaj niestety tego nie znajdziemy. Tym, którzy będą czuli potrzebę zapoznania się z fotografiami związanymi z Hessem pozostaje Internet. 

   Część osób chcących sięgnąć po biografię zastępcy Hitlera może też odstraszyć dość wysoka cena. Nie ulega wątpliwości, że w ostatnim czasie książki znacznie podrożały – zwłaszcza te z gatunku literatury faktu. Biorąc jednak pod uwagę bardzo staranne wydanie książki, prezentujące wysoką jakość produktu oraz niewątpliwe walory estetyczno-wizualne – można śmiało stwierdzić, że książka „Hess. Fanatyczny wyznawca” jest jak najbardziej warta swojej wysokiej ceny. Oczywiście na stronie popularnej księgarni internetowej TaniaKsiazka.pl można zakupić ten tytuł po cenie zdecydowanie niższej niż ta rynkowa. Tam też czytelnicy znajdą szeroki wybór innych książek poświęconych historii drugiej wojny światowej – w tym biografii innych nazistowskich dygnitarzy. Jeśli szukacie książek dla siebie lub swoich bliskich, to idealnym miejscem na dokonanie ich zakupu z pewnością jest księgarnia internetowa TaniaKsiazka.pl. 

Pierre Servent 

„Hess. Fanatyczny wyznawca”

Wydawnictwo Pruszyński i S-ka, 2021.

ISBN: 978-83-8234-257-4

Liczba stron: 496

Okładka: Twarda

Wymiary: 170 x 240 mm

Dziękujemy za egzemplarz recenzencki przesłany z księgarni internetowej TaniaKsiazka.pl