Gdy w roku 1861 w Stanach Zjednoczonych rozpoczęła się wojna secesyjna, nie wszyscy Amerykanie gotowi byli wziąć w niej udział, wypełniając tym samym swój patriotyczny obowiązek. Zwłaszcza jeśli znali wpływowych ludzi i byli bogaci. Jedną z takich osób był przyszły dwukrotny prezydent USA Stephen Grover Cleveland, który za kilkaset dolarów znalazł sobie zastępstwo w osobie ubogiego imigranta z Polski. George Brinski wojnę przeżył, ale jej skutki odczuwał do końca swoich dni. Oto historia biednego Polaka, który poszedł walczyć, aby nie musiał tego robić bogaty Amerykanin…
Stephen Grover Cleveland, urodzony w roku 1837 przedstawiciel konserwatywnego skrzydła Partii Demokratycznej, dwukrotnie został prezydentem Stanów Zjednoczonych. Pierwszy raz urząd ten piastował jako dwudziesty drugi prezydent w latach 1885-1889. Kolejny raz rządził krajem w latach 1893-1897, jako dwudziesty czwarty. Został tym samym jedynym prezydentem w historii Stanów Zjednoczonych, któremu udało się wrócić do Białego Domu po czteroletniej przerwie.
 |
| Przyszły dwukrotny prezydent USA Glover Cleveland. Zdjęcie z czasów amerykańskiej wojny secesyjnej. |
Być może Cleveland prezydentem nigdy by nie został, gdyby wcześniej postanowił spełnić swój patriotyczny obowiązek, biorąc udział w „amerykańskiej wojnie domowej”, zwanej także wojną secesyjną (1861-1865). W wyniku tej wojny śmierć poniosło ponad 620 tysięcy ludzi. Przyszły prezydent USA ginąć jednak nie zamierzał, a w uniknięciu wstąpienia do armii pomogło mu amerykańskie prawo, a konkretnie podpisana 3 marca 1863 roku przez prezydenta Abrahama Lincolna „Ustawa Rekrutacyjna” („The Enrollment Act 12 Stat. 731”). Mówiła ono jasno, że od udziału w wojnie można się uchylić – trzeba było jedynie wykupić sobie zastępstwo…
Pracując w firmie prawniczej i utrzymując bliskie kontakty z wpływowymi politykami Grover Cleveland na brak pieniędzy nie narzekał. Do pełni szczęścia brakowało mu jedynie ochotnika, który za kilka dolarów gotowy będzie narazić własne życie. Gdy Cleveland w roku 1863 otrzymał powołanie do armii, jego wybór padł na pewnego imigranta z Polski. „Płatnym zastępcą” przyszłego prezydenta USA został 41-letni George Brinski…
O Polaku, który zastąpił Clevelanda wiadomo niewiele. Niejasne jest nawet to, jak naprawdę brzmiało jego nazwisko. Różne źródła podają kilka wersji – Brinski, Beniski, Benninsky lub Brinskie. Z całą pewnością George urodził się w Polsce jako Jerzy Bryński, w roku 1822. Był marynarzem, który do Stanów Zjednoczonych przybył w roku 1851. Prawdopodobnie nie umiał ani pisać, ani czytać. W swojej nowej ojczyźnie, przez 12 lat, pracował w swoim zawodzie. Był bez grosza przy duszy, gdy w roku 1863 otrzymał od Grovera Clevelanda propozycję nie do odrzucenia. Zadanie nie wymagało od niego żadnych specjalnych kwalifikacji – miał jedynie iść na wojnę i nie dać się zabić…
Ludzie Clevelanda szybko sporządzili stosowną umowę, według której Georg Brinski miał otrzymać za swoją usługę 300$ (dziś jest to równowartość około 6200$). Warunek był jeden – polski imigrant połowę zapłaty otrzymać miał z góry, drugą połowę dopiero po powrocie z frontu. O ile oczywiście przeżyje…
 |
| George Brinski został pochowany jako George Beniski na Cmentarzu Narodowym w mieście Bath (stan Nowy Jork). |
Po zainkasowaniu zaliczki George Brinski zgłosił się jako „płatny zastępca” do dowództwa wojsk Unii. Nie było mu jednak dane wykazać się na polu bitwy. Już na początku swojej służby przydzielono go do rozładunku wagonów z zaopatrzeniem dla armii. Tam nabawił się poważnego urazu kręgosłupa. Po odbyciu długiej rekonwalescencji, George pozostał w szpitalu polowym, gdzie kontynuował służbę jako „złota rączka”. Kontuzja pleców dokuczała mu jednak do tego stopnia, że George został 11 sierpnia 1865 roku zwolniony ze służby i odesłany do domu.
W roku 1865, po zakończeniu wojny secesyjnej, George Brinski zamieszkał w Detroit. Tam próbował podejmować się rozmaitych prac fizycznych, jednak zły stan jego zdrowia spowodował, że po roku Brinski wylądował na bruku. Przez kolejne 22 lata polski uczestnik wojny secesyjnej pozostawał bezdomny, aż wiosną 1887 roku udał się do stanu Nowy Jork, gdzie w miasteczku Bath znalazł schronienie w „domu dla weteranów wojennych”. Tam chorujący na krwotok płucny, na wpół ślepy George Brinski zmarł 18 sierpnia 1887 roku, w wieku 65 lat. Został pochowany z honorami wojskowymi (jako George Beniski) w Bath National Cemetery. Po jego śmierci w gazecie „Weekly Wisconsin” w dniu 27 sierpnia 1887 roku ukazał się nekrolog Polaka, w którym błędnie podano, że weteran zmarł osiem dni później:
„Bath, Nowy Jork – George Brinski, człowiek, który twierdził, że przez trzy lata służył w armii Unii podczas wojny secesyjnej jako zastępca Grovera Clevelanda, zmarł w pobliskim Domu Żołnierza Weterana, o godzinie 12:30 rano, w dniu wczorajszym. Był on polskim marynarzem w wieku lat 65. Twierdził, że został zaprzysiężony jako zastępca pana Clevelanda, gdy przybył do Buffalo w roku 1863.”
 |
| Prezydent USA Stephen Grover Cleveland (1837-1908) Polityczni przeciwnicy często wypominali mu fakt wynajęcia polskiego imigranta do udziału w wojnie. Czyn ten nazywali niegodziwym, a prezydenta tchórzem. |
Mieszkając w przytułku, George Brinski do końca swoich dni skarżył się współtowarzyszom, że Grover Cleveland nigdy nie zapłacił mu zaległych 150$, obiecanych jako drugą ratę za odbytą służbę. Twierdził też, że w roku 1885 w Buffalo (w stanie Nowy Jork) osobiście spotkał się z Clevelandem i prosił o zapłatę. Grover Cleveland, już jako urzędujący prezydent USA, najpierw udał, że nie zna mężczyzny, a następnie odmówił mu. Tuż przed swoją śmiercią na swój los Brinski poskarżył się również dziennikarzowi nowojorskiej gazety „The Buffalo News”, który w „domu weteranów wojennych” w Bath przygotowywał artykuł poświęcony byłym uczestnikom wojny secesyjnej:
„Poszedłem na wojnę za prezydenta Clevelanda, więc nie groziło mu ani zabicie, ani zranienie. A co on zrobił dla mnie? Pozwolił mi chodzić od jednego biednego domu do drugiego. Teraz jestem tutaj, załamany. Umieram, a on nie ruszy nawet ręką, żeby mi pomóc. A mógłby, bo jest przecież prezydentem Stanów Zjednoczonych. Zdecydowałem się mówić o tym, jak mnie potraktował, nawet jeśli za to przyjdzie mi umrzeć wcześniej niż mi pisane. Nie pomógł mi nawet uzyskać emerytury.”
Dziennikarz poruszony historią polskiego „płatnego zastępcy” ówczesnego prezydenta USA zaczął wypytywać innych pensjonariuszy o George’a. Pozostali weterani mieli do opowiedzenia zupełnie inne historie. Jedni twierdzili, że Grover Cleveland nie tylko oddał Polakowi drugą część zapłaty, ale również regularnie wspomagał go finansową zapomogą. Inni byli przekonani, że prezydent co prawda zapłacił Brinskiemu obiecane 150$, ale już o dalszej pomocy nie mogło być mowy. Dziś trudno jest już ustalić, która wersja była bliższa prawdy…
Glover Cleveland zmarł 24 czerwca 1908 roku. Być może wynajęcie Polaka do odbycia zastępczej służby podczas wojny secesyjnej uratowało Clevelandowi życie i pozwoliło mu na późniejsze, dwukrotne objęcie urzędu Prezydenta Stanów Zjednoczonych. Czyn ten był mu potem wielokrotnie wypominany jako „niegodziwy” – tym bardziej, że dwóch młodszych braci Clevelanda wstąpiło do armii i brało udział w wojnie jako ochotnicy. Przeciwnicy wynajmowania „płatnych zastępców” do udziału w wojnie secesyjnej określali ten konflikt często jako „wojna ludzi bogatych, walka ludzi biednych”…
Bibliografia:
- Longin Pastusiak „Prezydenci Stanów Zjednoczonych Ameryki Północnej”, Warszawa, 1999
- Henry F. Graff „Grover Cleveland: The American President”, Nowy Jork, 2002
- H. Paul Jeffers „An Honest President: The Life and Presidencies of Grover Cleveland”, Nowy Jork, 2000
Brak komentarzy:
Prześlij komentarz