Fighterzy - Marcin Szymaniak

   Dzieliło ich wiele – łączyło jedno. Byli polskimi, nieustraszonymi wojownikami. Dwanaście osób z różnych epok o różnych historiach i innych charakterach. W tym zaszczytnym gronie znalazła się także jedna kobieta, która swoją odwagą nie ustępowała żadnemu mężczyźnie. Marcin Szymaniak w książce „Fighterzy. Najlepsi polscy wojownicy” przedstawia sylwetki prawdziwych bohaterów, żołnierzy z krwi i kości, którzy w przeciwieństwie do swoich dowódców bez zastanowienia stawali do walki z godnymi siebie przeciwnikami. Słynęli z odwagi i sprytu. Walczyli do samego końca, choć nie zawsze okazywali się lepsi…

   Czytając opowieści o bohaterach książki Marcina Szymaniaka, trudno jest uwierzyć, że mamy tutaj do czynienia z postaciami prawdziwymi. Poza fabularyzowanymi scenkami, poprzedzającymi każdy rozdział, każda z opisanych osób istniała naprawdę. Do legendy przeszły ich odważne czyny oraz walka z najróżniejszymi wrogami, często silniejszymi i sprytniejszymi od nich samych. Walkę z nimi okupowali własnymi ranami. Tracili zdrowie nie tylko fizyczne, ale również psychiczne. Nie zawsze wygrywali, jednak nigdy się nie poddali…

Uczestniczka powstania styczniowego
Maria Piotrowiczowa (1839-1963) - jedyna kobieta
w gronie „Fighterów” Marcina Szymaniaka.

   Życiorys każdej z tych 12 osób mógłby z powodzeniem stanowić kanwę osobnej książki. Marcin Szymaniak połączył wszystkie biografie w jedną pozycję. Nie ograniczył się jednak wyłącznie do heroicznej walki. Poznajemy bowiem także szczegóły z ich życia prywatnego, często dość kontrowersyjne, przez lata skutecznie ukrywane. Jest więc trochę miłości, seksu, skomplikowanych relacji rodzinnych, nie zawsze czystych sposobów zdobywania majątku. To wszystko autor opisuje językiem niezwykle prostym i dostępnym nawet dla osób, które z historią nie miały do tej pory zbytnio do czynienia.

   Opowieść zaczyna się od historii legendarnego polskiego rycerza Zawiszy Czarnego (1370-1428), którego miłośnikom historii przedstawiać nie trzeba. Następnie, w porządku chronologicznym, czytelnicy odbędą podróż przez kolejne epoki, aż do XX wieku, i poznają postaci zarówno znane, jak i trochę zapomniane. Średniowieczny rycerz na dworze króla Jagiełły, Jakub Kobylański (zm. 1454), najsłynniejszy polski kawaler maltański Bartłomiej Nowodworski (1552-1625), Pierwowzór sienkiewiczowskiego bohatera, Mikołaj Skrzetuski (1610-1673), adiutant Napoleona Józef Sułkowski (1773-1798), uczestnik wojen napoleońskich pułkownik Andrzej Niegolewski (1787-1857), kapitan Polskiej Marynarki Wojennej Robert Oszek (1895-1938), legendarny szpieg Jerzy Iwanow-Szajnowicz (1911-1943), plutonowy Roman Orlik (1918-1982), as lotnictwa Stanisław Skalski (1915-2004), podpułkownik Grzegorz Kaliciak (ur.1973) oraz jedyna kobieta w tym zaszczytnym gronie, uczestniczka powstania styczniowego Maria Piotrowiczowa (1839-1963) – oni wszyscy zasłużenie stali się bohaterami książki „Fighterzy. Najlepsi polscy wojownicy” (Wydawnictwo Znak Horyzont). Autor przywraca pamięć o bohaterach, często zapomnianych i niesłusznie pomijanych w historycznych opracowaniach.

Adiutant Napoleona Józef Sułkowski (1773-1798).

   Książkę można czytać w całości lub jako wybrane rozdziały z epoki, która nas interesuje. Każdy rozdział tworzy luźną opowieść o każdym z fighterów. Tutaj nie ma miejsca dla dowódców, którzy często sami nie brali udziału w bitwach, by później zbierać niezasłużone laury i odznaczenia. 

   Marcin Szymaniak, publicysta miesięcznika „Focus Historia” podczas pisania książki korzystał nie tylko z okazałej bibliografii i artykułów z najróżniejszych czasopism, ale również osobiście przeprowadził kilka wywiadów z potomkami opisanych bohaterów oraz z Grzegorzem Kaliciakiem, bohaterem bitwy o City Hall w Iraku z roku 2004. Mimo wielkiej pracy włożonej w powstanie tej książki, autor nie ustrzegł się kilku błędów. Czasami podaje błędne daty urodzin lub śmierci oraz myli imiona członków rodziny głównych bohaterów. Jeśli podczas swoich badań, poprzedzających napisanie książki natrafił na źródła przedstawiające szczegóły inne niż powszechnie przyjęte w pozostałych opracowaniach (najwięcej merytorycznych błędów zawiera rozdział poświęcony Jakubowi Kobylańskiemu), to nie podzielił się tym ze swoimi czytelnikami w przypisach. Należy więc uznać, że nie do końca odrobił „pracę domową”. Dla czytelników, którzy nie przywiązują wagi do szczegółów, nie będzie to miało żadnego znaczenia, natomiast jeśli ktoś przykłada wielką wagę do dat lub imion, będzie to spory minus, który odbiera książce status „literatury faktu” na rzecz „literatury popularno-naukowej”.

   Te drobne błędy nie zmieniają jednak faktu, że książka „Fighterzy. Najlepsi polscy wojownicy” jest pozycją niezwykle interesującą, napisaną językiem, który nie będzie sprawiał trudności przyswojeniu wiedzy osobom, które na co dzień nie mają do czynienia z historią. Dodatkowym atutem autora jest stosowanie przez niego częstych potocznych zwrotów oraz poczucie humoru, które wielu czytelnikom na pewno przypadnie do gustu…

Marcin Szymaniak

„Fighterzy. Najlepsi polscy wojownicy”

Wydawnictwo Znak Horyzont, 2017

ISBN: 9788324042005

Liczba stron: 384

Okładka: Miękka

Wymiary: 136 x 210 mm