Dwudziestolecie od kuchni - Aleksandra Zaprutko-Janicka

    Dwudziestolecie międzywojenne w Polsce to okres naznaczony wieloma kontrastami, zwłaszcza kulinarnymi. Z jednej strony wytworne elity, bawiące się przy suto zastawionym stole i popijające szampana, z drugiej – ludzie, którzy o takich chwilach mogli jedynie pomarzyć. W czasach gospodarczego kryzysu często z trudem wiązali koniec z końcem. Aleksandra Zaprutko-Janicka w książce „Dwudziestolecie od kuchni” ukazuje jak wyglądało prawdziwe życie zwykłych obywateli. Gdy w oczy zajrzała bieda, kobiety dokonywały cudów, by nakarmić głodne żołądki domowników. Jak najtaniej i jak najsmaczniej się dało…

Poleska kobieta w drodze na targ. Zabiera
wszystko, co może spieniężyć, by kupić
niezbędne rzeczy jak nafta czy sól.
Zdjęcie i podpis pochodzą z książki
„Dwudziestolecie od kuchni”.

   Kraj wyniszczony wojną, jakiej świat jeszcze nie widział. Miliony rodzin żyjące w skrajnej biedzie. Galopujące ceny, fałszerze żywności i oszuści żerujący na ludzkiej krzywdzie. Aleksandra Zaprutko-Janicka w swojej najnowszej książce „Dwudziestolecie od kuchni. Kulinarna historia przedwojennej Polski” przedstawia czytelnikom prawdziwe oblicze niepodległej Polski, odarte z kłamstw i mitów, które znamy z licznych publikacji. II Rzeczpospolita była polem niezwykłej walki, a nowym frontem okazały się kuchnie, spiżarnie i miejskie targi.

   Powiedzieć, że przed wojną wieś bywała głodna, to jak nic nie powiedzieć. Zdecydowana większość mieszkańców naszego kraju mieszkała poza miastami. I to nie w bajecznych dworach ziemiańskich, jakie znamy z filmów i powieści. W prostych i skromnych chatach, bez dostępu do gazu i prądu,  razem z domownikami mieszkała bieda i nie miała najmniejszego zamiaru się wyprowadzić. Wiele rodzin chłopskich nie miało co do garnka włożyć. Mężczyźni głodni wychodzili do pracy, a dzieci do szkoły. Jak różne to było życie od tego jakie prowadziły polskie elity, które na pełnych blichtru balach raczyły się szampanem z kryształowych kieliszków przy stołach uginających się od nadmiaru najróżniejszych potraw.

   Biedni o takim życiu mogli pomarzyć, ale na marzeniach nie zawsze się kończyło. Gdy sytuacja wydawała się być beznadziejna do akcji wkraczały kobiety. W kuchni potrafiły dokonywać prawdziwych cudów. Dzięki swojej niezwykłej zaradności i pomysłowości, w pocie czoła zapewniały swojej rodzinie nie tylko zdrowe, ale i smaczne posiłki. Nawet brak pieniędzy nie powstrzymywał gospodyń domowych od prób stworzenia choć namiastki tego, co bogacze mieli na co dzień. I udawało się to bardzo często…

   Aleksandra Zaprutko-Janicka, autorka bestsellerowej „Okupacji od kuchni”, zabiera czytelników w czasy szokujących kontrastów. Arystokratyczne rauty zestawia z wielkim kryzysem, zmuszającym wiejskie rodziny do żywienia się trawą i korą. Pisze o niesamowitym postępie technicznym, który na zawsze odmienił życie gospodyń. Ale też o emancypacji polskich kobiet, które nie chciały, by dłużej mówiono im, że całe życie mają spędzić przy garach. Pokazuje niezwykłą zaradność, oszczędność i przedsiębiorczość naszych prababć. Zdradza tajniki dawnej gastronomii, wyjaśnia, czym był „street food” 80 lat temu i jak kobiety łączyły pracę zawodową z opieką nad domem i dziećmi.

Kuchnia w wiejska chata z okresu międzywojennego.
Muzeum Wsi Kieleckiej.

   Gdy już czytelnik pozna historię heroicznej walki naszych babć z biedą i pustymi talerzami, na końcu książki czeka na niego niezwykła niespodzianka. To zbiór przedwojennych porad gospodyń domowych z tamtej epoki, dotyczące sposobów na radzenie sobie z nieoczekiwanymi problemami, jakie często pojawiały się w ich kuchniach. Również dziś, po wielu dziesięcioleciach, rady te są aktualne. Niezawodne sposoby na łatwe sprzątanie bez użycia środków chemicznych, wskazówki na temat przechowywania pożywienia, walka z gryzoniami i szkodnikami oraz wiele kuchennych sztuczek, które nasze babcie stosowały z wielkim powodzeniem.

   Dziś to już trochę zapomniane tricki, ale kto wie? Może dzięki tej książce znowu wrócą do łask w wielu domach? Warto przecież słuchać rad przedwojennych kobiet – bo choć to mężczyźni odzyskali dla Polski niepodległość, to właśnie kobiety zapewniły przetrwanie Rzeczpospolitej. A wszystkie dowody na to, znajdują się w książce Aleksandry Zaprutko-Janickiej…

Aleksandra Zaprutko-Janicka 

„Dwudziestolecie od kuchni. Kulinarna historia przedwojennej Polski”

Wydawnictwo Znak Horyzont, 2017

(Seria wydawnicza CiekawostkiHistoryczne.pl)

ISBN: 9788324042340

Liczba stron: 304

Okładka: Twarda

Wymiary: 142 x 217 mm