czwartek, 13 lipca 2017

Julian Kulski - prezydent okupowanej walczącej Warszawy

   Prezydent walczącej Warszawy Julian Spitosław Kulski był bohaterem czasu niemieckiej okupacji w latach II wojny światowej. Piastując swój urząd podczas wojennej zawieruchy robił wszystko, co tylko mógł, aby ochronić miasto i jego mieszkańców przed hitlerowskimi represjami. Książka Magdaleny Stopy „Julian Kulski. Prezydent okupowanej walczącej Warszawy” przedstawia jego zapomniane losy, odkrywając nieznane dotąd fakty na temat jego życia prywatnego, dowody bohaterstwa z czasów wojny oraz jego tajną współpracę z władzami Polskiego Państwa Podziemnego.



Julian Spitosław Kulski (1892-1976).
   Wkrótce po klęsce wrześniowej, 26 października 1939 roku utworzono Generalne Gubernatorstwo z Hansem Frankiem jako generalnym gubernatorem na czele. Jednocześnie Frank wydał zarządzenie o odbudowie administracji okupowanych ziem polskich. Przedwojenny samorząd terytorialny uległ likwidacji, a stojący na czele gmin burmistrzowie oraz wójtowie stali się funkcjonariuszami administracji okupacyjnej, posługującej się samorządem terytorialnym jako organem wykonawczym. Mianowani przez niemieckich szefów dystryktów polscy burmistrzowie i wójtowie stawali się wykonawcami zarządzeń niemieckich naczelników miast, którzy mieli dodatkowo prawo zmiany każdego zarządzenia burmistrza, mimo iż ten odpowiedzialny był za zarząd miasta.

  Po kapitulacji Warszawy Zarząd Miejski – w myśl umowy kapitulacyjnej – miał wznowić działalność i nadal sprawować pod nadzorem władz okupacyjnych (komisarza Rzeszy, a potem starosty miejskiego) szereg funkcji porządkowych i administracyjnych.

  Następnego dnia po utworzeniu GG, 27 października 1939 roku Niemcy aresztowali prezydenta Warszawy Stefana Starzyńskiego. Równocześnie powołano urząd Komisarycznego Burmistrza Warszawy, którego szefem został dotychczasowy zastępca Starzyńskiego, Julian Kulski. Pełnił on swoje obowiązki do wybuchu Powstania Warszawskiego, kiedy przekazał swoje uprawnienia Okręgowemu Delegatowi Rządu na miasto Warszawę Marcelemu Porowskiemu.

   Postawa Kulskiego, który przyjął strategię pełnej współpracy z przedstawicielami polskiego Państwa Podziemnego oraz wykonywania zarządzeń niemieckich jedynie o tyle, o ile było to konieczne oraz przeforsowywania wszędzie tam, gdzie to możliwe interesów polskich nie budziła wątpliwości ani podczas okupacji ani w okresie powojennym.

Julian Eugeniusz Kulski, syn  prezydenta walczącej Warszawy.
   Prezydent okupowanej Warszawy urodził się w tym mieście 5 grudnia 1892 roku. Jego akt urodzenia nie został jednak sporządzony zbyt szybko. Rodzice Juliana Kulskiego czekali na to 11 lat. Dopiero po tak długim czasie chłopiec został ochrzczony. Nikomu nie spieszyło się z ceremonią, ponieważ rodzina Kulskich miała do religii stosunek dość luźny. Sam Kulski także w swoim dorosłym życiu do religii nie przywiązywał zbyt dużej wagi, co stworzyło nawet problem podczas jego ostatniej drogi – po jego śmierci w roku 1976, na pogrzeb w Alei Zasłużonych nie chciał zgodzić się biskup Jerzy Modzelewski. Jako powód podano fakt, że były prezydent okupowanej Warszawy był członkiem loży masońskiej, a także to, że swoje dzieci ochrzcił w kościele ewangelicko-reformowanym… Po naciskach wyrażono zgodę, choć w swoim testamencie Kulski stanowczo nie wyrażał zgody na „miejsce zasłużonych”. Nie chciał również oficjalnych przemówień podczas pogrzebu, nie chciał pośmiertnych odznaczeń. Ci, którzy milczeli za jego życia, mieli te milczenie zachować również po jego śmierci – jak sam twierdził: „Tylko historia może go osądzić”

  W latach 1914–1917 Julian Kulski służył w Legionach Polskich, od 1918 do 1919 był komendantem Okręgu Warszawskiego Milicji Ludowej, a od 1919 do 1921 w Wojsku Polskim. Od 1922 do 1924 był sekretarzem generalnym Delegacji Polskich w Mieszanych Polsko-Rosyjsko-Ukraińskich Komisjach Reewakuacyjnych i Specjalnych w Moskwie. Od 1925 do 1927 studiował w Szkole Nauk Politycznych w Paryżu.

Magdalena Stopa.
(źródło: www.magdalenastopa.pl)
   Od 1927 był pracownikiem Ministerstwa Skarbu (kierownik wydziału a następnie dyrektor departamentu), a od 1932 dyrektorem Państwowego Monopolu Spirytusowego. 14 lutego 1935 mianowano go wiceprezydentem Warszawy. We wrześniu 1939 został komendantem cywilnym obrony przeciwlotniczej i członkiem Komitetu Obywatelskiego przy dowództwie Armii Warszawa. Od 28 października 1939 podlegając komisarzowi Rzeszy dla miasta Warszawy (Reichskommissar für die Stadt Warschau), pełnił funkcję komisarycznego burmistrza miasta Warszawy. Funkcję tę pełnił za zgodą władz konspiracyjnych. Kilkukrotnie zatrzymywany przez Niemców, jako zakładnik w listopadzie 1939 oraz aresztowany przez Gestapo w lipcu 1940.

  Książka Magdaleny Stopy „Julian Kulski. Prezydent okupowanej walczącej Warszawy” (wydawnictwo Editions Spotkania) to pierwsza na naszym rynku wydawniczym biografia tej wielce zasłużonej, ale nieznanej wcześniej szerzej postaci. Kiedy po roku 1989 w Polsce zaczęto przywracać pamięć o bohaterach XX wieku, o Kulskim zapomniano. Niesłusznie, ponieważ był on człowiekiem skupiającym w sobie najlepsze cechy patrioty, całkowicie oddanego Polsce, a zwłaszcza jego ukochanej Warszawie.

   Od strony wizualnej „Julian Kulski. Prezydent okupowanej walczącej Warszawy” prezentuje się wręcz rewelacyjnie. Doskonałej jakości papier oraz ogromna ilość fotografii sprawiają, że książka jest również albumem portretującym życie i działalność byłego prezydenta okupowanej stolicy. Całość dopełnia wywiad z Julianem Eugeniuszem Kulskim, synem Juliana Spitosława, zaczerpnięty z książki Justyny Krajewskiej „Warszawa w rozmowach” (2016).

    Magdalena Stopa jest historykiem sztuki i dziennikarka, a także autorką książek o Warszawie i jej mieszkańcach. Jest również laureatką wielu nagród, takich jak: Nagroda KLIO (2015–2016), Nagroda Literacka m. st. Warszawy (2011). Posiada również dwa dyplomy honorowe Towarzystwa Przyjaciół Warszawy za najlepsze publikacje roku (2009–2010 i 2010–2011) w dziedzinie varsavianów oraz Nagrodę im. Witolda Hulewicza (2013).


Magdalena Stopa
„Julian Kulski. Prezydent okupowanej walczącej Warszawy”
ISBN: 978-83-7965-2440
Liczba stron: 328
Okładka: Miękka
Wymiary: 167 x 236 mm

Brak komentarzy:

Prześlij komentarz